Fatih Oğuz' ile "Ceviz-Badem Bahçeleri "

Değerli Bölge Haber okuyucuları son yıllarda ülkemizde meyvecilik alanında özellikle elma, kiraz, nar, armut, şeftali ve ceviz-badem bahçeleri oluşturulmaktadır. Tesis edilen bahçeler hangi koşullarda oluşturulmaktadır? Bütün bu konuları, geçmiş dönem gazetemiz yazarı ve Orman Mühendisleri Odası Çanakkale temsilcisi Orman Endüstri Mühendisi Sayın Fatih Oğuz ile bu konular üzerine söyleyişi gerçekleştirdik.

Değerli Bölge Haber okuyucuları son yıllarda ülkemizde meyvecilik alanında özellikle elma, kiraz, nar, armut, şeftali ve ceviz-badem bahçeleri oluşturulmaktadır. Tesis edilen bahçeler hangi koşullarda oluşturulmaktadır?

- Yeterli araştırma yapılmış mıdır?

- Pazara uygun çeşitler seçilmiş midir?

- Dikimine uygun çalışmalar yapılmış mıdır?

Bu işlerin uzmanı değiliz ancak geçmiş dönem gazetemiz yazarı ve Orman Mühendisleri Odası Çanakkale temsilcisi Orman Endüstri Mühendisi Sayın Fatih Oğuz ile bu konular üzerine söyleyişi gerçekleştirdik.

Ç.B.H - Fatih Bey merhaba. Yoğun temponuz içinde bize vakit ayırdığınız için teşekkür ederiz. Ülkemizde son yıllarda meyvecilik alanında dikimler yapılıyor, bu konuda fikrinizi alabilir miyiz?

F.O - Rica ederim, benim için büyük zevk. Çanakkale Bölge Haber gazetesini ben de ilgi ile takip ediyorum. Değerli yazar kadrosu ve konuları ile ilgi ile okunan bir gazete. Ayrıca Çanakkale köylerine ulaşmanız sizi ayrı bir noktada tutuyor.

Evet, ülkemizde son yıllarda meyvecilik de dikimler yapılıyor. İlimiz ürün deseni ile tüm meyve çeşitlerine uygunluk sağlıyor. Gördüğüm kadarı en başarılı alan şeftali ve elma olarak görülüyor. Bunun başta nedeni yöre halkı! Dededen meyveciler çünkü Umurbey ve Evciler desem aklınıza ne gelir?

Gördüğüm kadarı ile yöre halkı kendi işi olarak meyveciliği yaptığında oldukça başarılı oluyor, mesaisini yeterince yapabiliyor bahçesinde. Budama, gübreleme, sulama ve ilaçlama faaliyetlerini başarı ile gerçekleştiriyor. Aile tipi bahçeler büyük bahçelere göre oldukça başarılı durumda.

ÇBH -Peki büyük ölçekli bahçelerde durum nedir ?

F.O- Büyük bahçelerde de başarılı olanlar var , yeterli sermaye ayrılır ise ! demek istediğim aile tipi bahçeler ortalama 15-20 dönüm , oysa büyük bahçeler yüzlerce dönümden oluşuyor. Bahçe sahipleri başta ilgi gösteriyorlar ancak daha sonra sıkılıyor olsa gerek bahçeler yeterli ilgiyi görmüyorlar.

ÇBH - Örnek vermek mümkün mü ?

F.O - Tabii ki. Özellikle bizim faaliyet gösterdiğimiz ceviz-badem bahçelerinden verebilirim. Şehrimizden değil de başka şehirlerden örnek verilebilir. İlimizde maalesef ceviz-badem yeterince ilgi görmüyor. Oluşturulan bahçeler ise genelde büyük şehirlerden gelen iyi niyet ile kurulmuş bahçeler. Öyle bahçeler gördüm ki , bırakın budama ve çapayı ot varlığından fidanları seçemiyorsunuz.

ÇBH - Bu durum sizce neden kaynaklanıyor ?

F.O-  Nedeni ceviz ve badem ağaçlarının ticari ağaç olarak görülmemesi , ülkemizde bahçe olarak yer almaması ve orta vadeli bahçe olması olabilir. Çünkü cevize en az 5 yıl bakmanız gerekir , hem de elma bahçesine bakar gibi.

ÇBH - yani ceviz bahçesi sulama , gübreleme , budama işleri rutin olarak 5 yıl yapılmalı mı ?

F.O - Tabii ki. Düşünün 150 yıllık işletme kuruyorsunuz , ilk 5 yıl öyle böyle geçiniyorsunuz , sonra holding olma yolunda ilerliyorsunuz.

ÇBH - biraz daha açık anlatabilir misiniz ?

F.O - Elbette . Ceviz ilk yıllar verim vermez ancak sonra hızla verim vermeye başlar , 5. yıl 7-8 kg , 10 yıl 15-20 kg verim alabiliyorsunuz. Ancak ceviz ağaçları 8-10 metreye dikildiğinden büyük alanlara ihtiyaç duyar ve iyi bir bahçe 15-20 dönümden başlamalıdır.

ÇBH - peki bu 5 yıl standart mıdır ? daha erken verim almak mümkün değil mi ?

F.O - Mümkün. Örneğin Dümrek köyünde yaptığımız bir bahçe 3. senesinde 500 kg ceviz verdi, hatta geçen bahçe kontrolümüzde tadına varma fırsatımız oldu.

ÇBH - nasıl oldu bu? Doping mi verdiniz ?

F.O - Hayır tabii ki. Birincisi bahçeyi biz kurduk! Bu işin şakası , işin temelinde yapılması gerekenler ile bakım aşamalarında işlerin tümü yapıldı. Hatta bu aşamaları www.cevizbadem.com - Proje kısmından dikimden itibaren takip etmek mümkün. Bir de çeşidin etkisi çok büyük. Chandler.

ÇBH - Evet çokca duyuyoruz , nasıl bir çeşit Chandler ?

F.O -  Aslında söylerken korkuyorum. Çok bilgi kirliliği var bu konuda ve bahçe yapacak kişilerin aklı yeterince karışıyor. Biz ise bilgi verirken bakın mal burada gelin bakın karar verin diyebiliyoruz. Satmak için değil tabii. Özellikle mesafeler açısından 5 metreye ceviz dikiliyor , cinayet...

ÇBH - Aralıklar ne olmalı ?

F.O- Bence en az 8 metre olmalı.

ÇBH - Ceviz üreticilerine ne önerirsiniz ?

F.O- Ceviz üreticileri bahçelerine ilk yıllarda özellikle çok iyi bakmalı , büyük bahçe kurmaktan ise küçük bahçe fakat modern bahçe kursunlar. Damla Sulama Sistemi mutlaka olmalı ve en önemlisi mutlaka bir danışmanları olsun.

ÇBH - Danışman konusunda haklı olabilirsiniz ? Ülkemizde bu konuda yeteri derecede bilgili kişi bulmak mümkün mü ?

F.O - Şimdilik hayır ama , ceviz bahçeleri verime yatmaya başladı ve güzel kazançlar sağlıyor , bu durum birilerinin dikkatini çekecektir. Ayrıca bazı üniversitelerimizde cevize yönelik eğitimler verilmektedir.

ÇBH - En son soru olarak Pazar konusunda görüşlerinizi alabilir miyiz ?

F.O-  Başta dünya pazarından ele alırsak ABD bu sektörün hem kalite hem de ürün bakımından Çin ile birlikte dünya lideridir. Çin nüfusu kalabalık olduğundan cevizini kendi tüketiyor, yaklaşık 500,000 ton. ABD ise aynı miktarı üretmekte ve yarısını ihraç etmektedir. Biz ülke olarak ABD 'den 50,000 ton yıllık ceviz satın almaktayız. Bu ürünler 1 sınıf ve marketlerden satın aldığımız cevizlerdir.

ÇBH - Marketler de hiç yerli ceviz yok mu ?

F.O - Maalesef yok , çünkü ülkemizde yeterince ürün yok . Marketler başka nereden alsınlar.

ÇBH- Cevizlerin verime yattığını söylüyorsunuz , bu cevizler nerede tüketiliyor ?

F.O-  Çevresinde tüketilmektedir , eş dost almaktadır. Biraz çoklarını küçük ölçekli alıcılar almaktadır. Bir keresinde bir markete ceviz satmayı düşünmüş ve görüşe sağlamıştık. Aldığımız cevap haftalık 10 ton ürün sağlayabilir misiniz ? olmuştu...

ÇBH - ABD bu kadar ürettiğine göre çok karlı olmalı ,

F.O-  ABD yılda 750 Milyon cevizden 2 Milyar dolar bademden kazanıyor. Bizim yaş sebze ihracatımızdan fazla sanırım.

ÇBH - Ülkemizde ceviz bahçeleri bildiğim kadarı ile son 5 yıldır dikiliyor , pazar sorumuz olmayacak galiba.

F.O - Düşünceniz mantıklı. Ancak ben o kadar ümitli değilim. Başarı oranı fazla değil çünkü. Dikilen fidanların hepsi kayıtlı , bir harita çıkarılırsa ilk bakışta yeterli gibi görünüyor. Kaldı ki , kalkıp gidip baktığınızda fidan bulamıyorsunuz.

ÇBH - Neden ?

F.O-  Bilemiyorum , ancak ceviz bahçeleri arka bahçeler gibi görülüyor , başka önemli neden göremiyorum.

ÇBH - Fatih Bey verdiğiniz bilgiler için gazetemiz adına teşekkür ederiz. İşleriniz ve meslek hayatınızda kolay gelsin diyoruz.

F.O - Çok naziksiniz. İnanın çok yoruluyoruz , ancak yoruldukça daha çok çalışmak geliyor içimizden. Sanırım bu durum samimi olmaktan , ülke adına bir şeyler yapabilme arzusundan kaynaklanıyor. Bir de Çanakkale'de yaşamak ayrı bir ayrıcalık. Ezine Yahyaçavuş Köyünün bir ferdi olmak ayrı bir mutluluk benim için. Ezineli Yahya Çavuş. İnanılmaz bir kahramanlık öyküsü. Neyse fazla uzatmayalım, tekrar teşekkür ederim.