M. Ünal Şahin; ''Köylülerimiz İç dünyalarını 700 yıldır aynı motiflerle yansıtıyorlar…''
Çanakkale'nin Ayvacık ilçesi adını ayrıca dünyaca ünlü el dokuması halıları ile de duyurmuştur. Geleneksel el dokumacılığı, yöre halkının Troia'dan beri en köklü geleneğidir. İlçe ve köyler dolaşıldığında, çoğu evde halı, kilim dokuma tezgahının olduğu görülür.
Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine bağlı köylerde doğal kök boya yöntemi kullanılarak el ile dokunan halılar, solmama konusunda 100 yıl garantili olarak satılıyor.
Yörük kadınları, 5 asırdır el dokuması ile halı üretiyor. Çanakkale'nin Ayvacık ilçesine bağlı köylerinde yöre halkı, üretimi çok zahmetli olan ve kök boya kullanıldığı için renkleri solmayan bu motifler yüzyıllar önce bu göç yolunda atalarından gördüklerini, kafalarında taşıdıkları bu desenleri, motifleri ve kültürleri getirerek, 500 yıllık el dokuması halıcılığı yaşatmaya çalışıyorlar.
Kuzey Ege’nin sakin ve huzurlu köşelerinden biri olan, Assos Antik Kenti ve Midilli Adası'nın karşısında yer alan, zeytin ağaçlarıyla bezeli eşsiz sahiliyle bilinen Çanakkale'nin Ayvacık ilçesinin pek çok yerel kültürü var. Bunlardan biride halıcılık. Yüzyıllardır, tahta tezgâhlarda, kökboyalı yün ipliklerle yaptıkları halılara iç dünyalarını işliyorlar. Özellikle köylerde yaşayan Ayvacıklıların, tahta tezgâhlar da işlediği halılarda, atkı, çözgü ve argaç denilen, el bükümü yün ipler kullanılıyor. Yüzyıllardır nesilden nesille aktarılan motifler, hünerli ellerde metrekareye 80 ile 120 bin ilmek atılarak hayat buluyor.
Çanakkale’nin Ayvacık ilçesinde kök boya ile üretilen bu halılar Türkiye ve dünyada rağbet görüyor.
İlçede 3 dönem belediye başkanlığı yapan Sayın Mehmet Ünal Şahin dedesinden devir aldığı halıcılığı iç piyasada olduğu kadar yurt dışında da Ayvacık halısının ismini dünyaya duyurmuş. Başkanlığı döneminde yöresel kültüre daima destek vererek, bu kültürlerin yaşaması için elinden geleni yapmış. Kendisiyle halı üzerine güzel bir söyleşi yapma imkânım oldu. Bakın Ayvacık halılarıyla ilgili şundan bahsetti. Şahin “Bu halılar doğal itfaiyedir” dedi. Nedenini sorduğumda Şahin “Halılar koyun, keçi kılından yapılıyor. Evde yanan bir yere bu halıyı atın hemen söner. Çünkü hayvan kılı yanmaz ve hava geçirmez. Onun için diyorum ki bu halılar doğal itfaiyedir yangını önler.” dedi.
Çanakkale’nin Ayvacık ilçesinde doğal boya kullanılarak el ile dokunan halılar solmama konusunda 100 garantili olarak satılıyor.
İlçede el dokumacılığı, yöre halkının Troya'dan beri en köklü geleneğidir. Yörede el dokumacılığı ananelerinden gelen en eski gelenektir.Ayvacık Halıları genellikle Astar Tezgâhlarda dokunur. Bu tezgâhlar göçebe kültürünün izlerini taşımaktadır. Köylerde çoğu evde halı dokuma tezgâhı vardır.
Ayvacık yöresindeki dokunan bu halıların en önemli özelliği ise ipliklerinin kök boya ile yapılmasıdır. Kökboyası ile dokunan bu halılara en büyük değeri, yün iplikler katıyor.
Ayvacık’ta halıcılık işi ile uğraşan Mehmet Ünal Şahin, yaptığı açıklamada, Anadolu Yarımadası'nın en uç noktasında, Ege ve Marmara'nın birleştiği kesimde yer alan Ayvacık'tan zaman içerisinde değişik kültürlerin gelip geçtiğini söyledi. İlçede yaşayan halkın bu kültürleri ve sembolleri taşıdığını, düğümlü dokumacılık denilen halıcılık şekliyle de bunları motiflere yansıttığını ifade eden Şahin, ''Tarım, hayvancılık ve turizm. Bunlar birbirine bağlı şeyler. İlçemizde küçükbaş hayvan var. Bilhassa koyunun yününü kadınlarımız, ip haline getiriyor. Yünden atkı, çözgü ve argaç denilen 3 tür ip yapıyor. Daha sonra bunları boyuyor. Ninesinden ve annesinden ne öğrendiyse bunu da o düğüm tekniğiyle dokuma dediğimiz halı türüne yansıtıyor'' dedi.
İlçede hala eski geleneklerle dokumacılık yapıldığını söyleyen Mehmet Ünal Şahin köylülerin yaptıkları halıları aldığını, bu kültürün yaşaması gerektiğini vurgulayarak sözlerine şöyle devam etti. Mehmet Ünal Şahin “Halılara yansıyan bu motifler yüzyıllar önce bu göç yolunda atalarından gördüklerini, kafalarında taşıdıkları bu desenleri, motifleri ve kültürleri getirmişler bu güzel ilçemize. Halı dokuyan, içinden geçeni, gelenekleri ve sıkıntılarını sembollerle yansıtıyor. Yazı ve sözle yapamadığını sembollerle ifade ediyor. Bunu sadece yere serilen bir halı olarak düşünmeyin. Bu, eski çağlardan beri buradan geçen kültürlerin bir toplamıdır. Ayvacık’ın yöresel halılarından söz ederken yöre ağzındaki dokuma ile ilgili kavram zenginliğinden bahsetmek yerinde olur. Yöre halkı çözgüye “eriş”, atkıya “argaç” ilmeye “din”, bir ilme sırası ve iki atkı sırasına “sıyırdım”, halının iki ucundaki kilimliğe “halının eteği”, bordürlerine “halının suları” gibi isimler verilmiştir. İlçemizi kuran atalarımız, göçer durumdan yerleşik duruma geçtiklerinde, atalarından gördükleri o düğümleri dokumaya ilmek ilmek yansıtmışlar. Aslında bunun adına halıcılık deniyor. Ama sırf yerde yayılan bir nesne değil. Ayvacık halısı yöreye özgün desenlere sahiptir. Yörede halı dokuyan aileler halıya duygu ve düşüncelerini katmaktadır. Bu dokuma işine de düğümlü dokuma denir" dedi.
“HALICILIK AYVACIK’TA YAŞATILMALI”
Mehmet Ünal Şahin, Ayvacık yöresinde halı dokumacılığının yöre halkının önemli bir geçim kaynağı olduğunu da belirterek, “Halı ve kilim sanatı, ilçemizde en çarpıcı ve göz alıcı örnekleriyle, varlığını sürdürmektedir. Yöremizde yapılan halıların, hikâyelerine göre desen, desenlerine göre de isimleri ile anılırlar. Bunlardan bazıları Turnalı, Oklu, Kabak Çiçeği, Elek, Altın Tabak, Hayat Ağacı, Türkmen Gülü, Yeşil Budak, Beratlı, Eski Yörük, Eli Belinde bu desenlerden en çok bilinenleridir. Ayvacık halı ve kilimleri, desenlerinin orijinalliği sayesinde; dünya halıcılık literatüründe haklı bir üne sahiptir. Halen ilçemiz ve köylerinde halı dokuyan ailelerimiz vardır. Halıcılık yüzyıllardır bu bölgede yapıldı. 67 köyü bulunan ilçemizin en az 30 köyünde halı dokunurdu. Artık günümüzde insanlarımız halı dokuma işiyle uğraşmıyorlar. Geriden gelen genç nesilde halı dokuma işine bakmıyor. Gençlerimiz halı dokuma işine ilgi duymayınca, halıcılık kültürü yavaş yavaş azalmaya başladı. Halı dokuma işi kitaptan okumayla da yapılacak bir iş değil. Bu gelenek ve göreneklerle, kafadaki aktarımlarla meydana gelen bir ürün. Gençlerimiz bu halı dokuma işini yapmayınca halıcılık kültürü zaman içinde yok olacak” şeklinde konuştu.